Osteoporose

Osteoporose is een chronische aandoening van het skelet, waarbij de botsterkte afneemt en er een verhoogd risico is op fracturen. Vooral inzakkingen van de wervels, heupfracturen en polsfracturen worden met osteoporose in verband gebracht (bron: RIVM).

Bot is levend weefsel en verliest aan stevigheid bij het ouder worden. Bij osteoporose neemt de botdichtheid af, de structuur van het bot verandert en krijgt een sponsachtige opbouw. Door de zwakkere botten én de veranderde botstructuur heb je sneller last van botbreuken (bron: Reuma Nederland).

Osteoporose is de medische naam voor poreus (zwak) bot en wordt ook wel botontkalking genoemd. Het kan ontstaan door een chronische aandoening (dit wordt secundaire osteoporose genoemd). Daarnaast zijn er diverse risicofactoren die kunnen leiden tot botbreuken en botontkalking. Een tekort aan vitamine D is één van deze risicofactoren, zo omschrijft het RIVM in een publicatie over osteoporose in Nederland.

Vitamine D zorgt ervoor dat calcium uit de voeding kan worden opgenomen in het bloed en daar is het nodig voor de botten (bron: osteoporosevereniging.nl). Hoe beter de opname van calcium, hoe dichter de botmassa en hoe lager het risico op botontkalking. Een tekort aan vitamine D heeft aantoonbaar een negatief effect op de botkwaliteit en de spierkracht. In de richtlijn voor Osteoporose en fractuurpreventie (2011) worden als indicatie voor het vitamine D tekort gesproken over de volgende bloedwaarden: Vitamine D-deficiëntie (<20 nmol/l) en vitamine D-insufficiëntie (<50 nmol/l).

Osteoporose komt veel voor bij mensen boven de 50 jaar. Vooral vrouwen na de overgang hebben een verhoogd risico op zowel osteoporose als op het krijgen van botbreuk(en). In Nederland zijn er op dit moment ongeveer 800.000 mensen (bron: RIVM) die botontkalking of osteoporose hebben. Patiënten van 50 jaar en ouder, die na een fractuur worden onderzocht op osteoporose, hebben opvallend vaak een vitamine D-tekort, zo licht de Federatie van Medisch Specialisten toe. Ook een Zwitsers onderzoek gepubliceerd door Elsevier (2007) gaat in op dit verband tussen botbreuken en een tekort aan vitamine D.

De behandeling van osteoporose bestaat vooral uit het voorkomen dat het erger wordt. Wat daarbij helpt is onder andere voldoende beweging, voldoende zonlicht (opname van vitamine D door de huid) en een voldoende gevarieerde voeding waardoor het lichaam voldoende calcium en vitamine D binnenkrijgt. De behandeling en het behandelplan (met bijvoorbeeld een vitamine D supplement) bij osteoporoseklachten wordt altijd door een arts (bijvoorbeeld en reumatoloog) vastgesteld, passend bij de individuele situatie.