Zwangerschap en pasgeborenen

Pasgeboren baby’s (zuigelingen) hebben in de eerste weken van hun leven extra vitamine D nodig. Dit geldt zowel voor baby’s die borstvoeding krijgen als voor baby’s die (deels) flesvoeding krijgen. Vitamine D ondersteunt een goede groei en ontwikkeling van de botten. Een tekort aan vitamine D kan bij pasgeborenen een verhoogd risico geven op onder meer botafwijkingen, spierzwakte, bevattelijkheid voor (luchtweg)infecties en het ontwikkelen van astma en op lange termijn een grotere kans op diabetes.
Er mag gestart worden met het geven van extra vitamine D als de pasgeborene een week oud is. Hiervoor zijn onder andere bij apotheken en drogisten druppels met vitamine D te koop. Deze zijn er in twee varianten: watergedragen druppels (aquosum) en druppels op oliebasis. De druppels op oliebasis zijn ook op recept van een arts verkrijgbaar. Dit product wordt vergoed door de zorgverzekeraar.

Over het algemeen geldt dat vitamine D beter oplost in olie dan in water, dit bevordert ook de opname van vitamine D in het lichaam. Het product op oliebasis wat op recept van een arts verkrijgbaar is bevat geen conserveringsmiddelen en geen toegevoegde suikers. Andere varianten bevatten veelal het conserveringsmiddel propylgallaat (E310). Het Voedingscentrum schreef over propylgallaat voor kinderen onder de 4 maanden specifiek de aanbeveling te kiezen voor een vitamine D zonder deze toevoeging. Het Voedingscentrum baseert dit advies op een onderzoeksrapport van RIVM, gepubliceerd in februari 2020.

Het vitamine D gehalte kan ook een rol spelen bij de kinderwens en het zwanger worden. In de wetenschap zijn connecties gevonden tussen een gebrek aan vitamine D en de beweeglijkheid en snelheid van de zaadcellen bij mannen. De universiteit van Kopenhagen doet hier onderzoek naar en ziet aanwijzingen dat een voldoende niveau vitamine D een positief effect kan hebben op het testosterongehalte. Het vitamine D gehalte bij mannen kan zo ook een rol spelen bij een zwangerschapswens en de vruchtbaarheid. Ook KU Leuven geeft in een wetenschappelijke publicatie aan een verband te zien en benoemt dat verder onderzoek noodzakelijk zal zijn. Daarnaast blijkt dat een voldoende vitamine D niveau bij vrouwen de kans op een zwangerschap na IVF (In Vitro Fertilisatie) kan verhogen.

Vitamine D is ook op recept verkrijgbaar, via de behandelend (huis)arts, verloskundige en gynaecologe. Zij kunnen op basis van de geldende richtlijnen van de Nederlandse Gezondheidsraad en passend bij de individuele situatie van moeder en/of kind exact aangeven welke hoeveelheid vitamine D passend is. Soms geldt dat het innemen van extra vitamine D voor een langere periode wenselijk is, ook hierin kunnen zij gericht adviseren.