Vitamine D is belangrijk voor je botten en tanden. Maar ook voor gezonde spieren en een goed afweersysteem. Sommige mensen moeten extra vitamine D slikken. Sinds 2023 krijg je deze supplementen niet meer vergoed vanuit de basiszorgverzekering. Dat betekent dat je de supplementen nu zelf moet betalen, ook als je vitamine D slikt op voorschrift van een arts. Het is belangrijk voor je gezondheid om de vitamine D supplementen wel te blijven gebruiken.
Wat doet vitamine D?
Je botten bestaan onder andere uit calcium en fosfaat. Vitamine D zorgt ervoor dat je calcium en fosfaat uit voeding opneemt. Daardoor komen deze stoffen in je botten, en worden je botten sterker. Ze groeien beter en je krijgt een grotere botdichtheid. Gezonde botten geven het lichaam stevigheid, beschermen sommige organen en zorgen ervoor dat je kunt bewegen. Vitamine D is ook belangrijk voor de groei en het behoud van sterke tanden. Daarnaast zorgt vitamine D voor een goede werking van je spieren, immuunsysteem, nieren en bijschildklier.
De opname van vitamine D
Vitamine D krijg je vooral binnen via zonlicht. Door zonlicht kan je huid namelijk zelf vitamine D aanmaken. Als je 15 tot 30 minuten per dag buiten bent, maak je over het algemeen voldoende vitamine D aan. Ook als het bewolkt is. Verder zit in sommige voeding vitamine D, zoals in vette vis en eieren. Daarnaast bevatten halvarine, margarine en bak- en braadproducten vaak toegevoegde vitamine D. Door gezonde producten te eten waar vitamine D in zit, krijg je meestal genoeg binnen.
Sommige mensen hebben extra vitamine D nodig
Maar soms zorgen zonlicht en gezonde voeding niet voor genoeg vitamine D. Bijvoorbeeld als je ouder wordt of zwanger bent. Ook zorgen sommige medicijnen tegen reuma ervoor dat je minder voedingsstoffen opneemt. Prednison zorgt bijvoorbeeld voor een verminderde opname van calcium. Het kan dan nodig zijn om extra vitamine D supplementen te slikken. Je kunt met je arts overleggen of dit nodig is. Een tekort aan vitamine D kun je bijvoorbeeld merken aan vermoeidheidsklachten, kramp aan je spieren en gewrichten, of lusteloosheid. Te weinig vitamine D leidt vooral tot problemen met je botten. Die worden minder sterk en breken sneller. Te weinig vitamine D kan ook leiden tot osteoporose.
Osteoporose
Osteoporose, ook wel botontkalking, betekent dat je botten hun stevigheid verliezen. Er wordt meer bot afgebroken dan dat er wordt aangemaakt. Hier krijgt iedereen mee te maken als die ouder wordt. Je botdichtheid neemt af doordat de openingen tussen de verschillende stoffen in je botten groter worden, waardoor je botten langzaam hun stevigheid verliezen. Bij osteoporose is de botdichtheid zo laag geworden, dat je botten gemakkelijk breken. Osteoporose komt niet altijd door je leeftijd. Het kan ook genetisch bepaald zijn. Daarnaast kun je osteoporose ontwikkelen naast een andere chronische aandoening, zoals reumatoïde artritis. De botdichtheid herstellen gaat niet, maar je kunt wel proberen om verder botverlies tegen te gaan en om botbreuken te voorkomen.
Vanaf 2023 niet meer vergoed
Je kunt je botten proberen sterk te houden door veel te bewegen, elke dag naar buiten te gaan, en gezond te eten. Probeer daarnaast om alcohol en roken te vermijden. Als je last hebt van botontkalking is het ook aan te raden om extra vitamine D te slikken. Het kan zijn dat je dit slikt op voorschrift van een arts. Vanaf 2023 wordt dit niet meer vergoed vanuit de basisverzekering. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) besloten na advies van Zorginstituut Nederland, omdat het veel kosten zou besparen. Omdat vitamine D relatief goedkoop en makkelijk verkrijgbaar is, wordt gedacht dat mensen dit ook zelf kunnen betalen.
Daarom moet je supplementen vitamine D voortaan zelf betalen. Het is vaak goedkoper om deze bij de drogist of supermarkt te halen, dan bij de apotheek. Bespreek met je arts of apotheker of je kunt overstappen op een goedkoper middel. Zij kunnen je adviseren welke alternatieven goed werken en betaalbaar zijn. Voor je gezondheid is het belangrijk dat je de vitamine D supplementen wel blijft gebruiken. Als je te weinig binnenkrijgt, kan dat namelijk een negatief effect hebben op je botten.
Overleg met je huisarts of apotheker
Twijfel je of je extra vitamine D moet slikken? Bespreek dit dan altijd met je huisarts of apotheker. Vooral als je klachten hebt die passen bij een tekort aan vitamine D. Samen kunnen jullie bekijken of jij extra vitamine D nodig hebt. Het is namelijk ook niet goed om te veel vitamine D binnen te krijgen. Dit kan je misselijk of slaperig maken. Uiteindelijk kan te veel vitamine D ook schadelijk zijn voor je hart, nieren en bloedvaten. Je huisarts kan je vertellen of vitaminesupplementen voor jou van toegevoegde waarde zijn.